Cała prawda o “pijanych kierowcach”

Przed Wami szczegółowa analiza corocznych raportów policyjnych z ostatnich kilkunastu lat. Prześwietliliśmy wszystko to, co dotyczy tzw. pijanych kierowców. Oto wnioski.

Na początku 2014 roku Instytut Transportu Samochodowego opublikował listę działań prewencyjnych, które miałyby się przyczynić do zmniejszenia liczby wypadków powodowanych przez nietrzeźwych kierujących. ITS przytoczył również dane z lat 2000-2012, z których wynika, że liczba wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców spadła o 55,4 proc., liczba ofiar śmiertelnych o 54,7 proc., a rannych o 56,9 proc.

Dwie ostatnie wartości wynikają z pierwszej (wręcz się z nią pokrywają), więc nie mają żadnego znaczenia. A co z pierwszą? Instytut uważa, że mniejsza liczba wypadków powodowanych przez nietrzeźwych kierujących jest dowodem na skuteczne działania rządu. O jakie działania chodzi? O budowę nowych dróg? O kampanie społeczne? Nie wiadomo. Nam się jednak wydawało, że to głównie zasługa wzmożonych kontroli trzeźwości.

Przeanalizowaliśmy kilkanaście rocznych sprawozdań policyjnych i wysłaliśmy prośbę o udostępnienie danych publicznych, których w raportach brakowało. Bez nich nie udałoby nam się sprawdzić, czy to działania policji są powodem zmniejszenia liczby pijanych kierowców na polskich drogach. Dane otrzymaliśmy po kilku dniach. Oto, co z nich wynika:

Na co zwrócić uwagę

Przede wszystkim, warto pamiętać, że policyjne statystyki dotyczące wypadków z udziałem nietrzeźwych, które  najczęściej przytaczają media, zawierają:
– Wypadki z udziałem nietrzeźwych pieszych,
– wypadki z udziałem nietrzeźwych rowerzystów,
– wypadki z udziałem nietrzeźwych kierowców samochodów,
– wypadki z udziałem nietrzeźwych kierowców ciągników, etc.

Stwierdzenie “z udziałem” też jest tu bardzo istotne. Czemu? Bo jego składowymi są nie tylko te wypadki, których przyczyną byli nietrzeźwi kierowcy, lecz również te, w których jedynie uczestniczyli, ale których nie spowodowali. Pamiętajcie zatem, że jeśli prezenter telewizyjny mówi: –W 2011 roku wzrosła liczba wypadków z udziałem osób nietrzeźwych, to ma na myśli i nietrzeźwych pieszych, których potrącił trzeźwy kierowca, i nietrzeźwych rowerzystów, którzy wjechali pod koła ciężarówki. Właśnie z tego powodu w powyższych wykresach i tabeli użyliśmy danych dotyczących tych wypadków, których przyczyną byli nietrzeźwi kierujący (w tym rowerzyści i motorowerzyści, motocykliści, kierowcy ciągników, etc.).

Zobaczcie, jak łagodnie sądy traktują przestępców drogowych. Oto baza danych Ministerstwa Sprawiedliwości wraz z analizą.

Co pokazują dane?

Na zmniejszenie liczby wypadków z udziałem nietrzeźwych kierujących mają wpływ stan dróg, średni wiek pojazdów i wiele innych czynników, ale powyższa analiza pokazuje, że powodem są również coraz częstsze policyjne kontrole. Pierwszy wykres, prezentujący liczbę zatrzymanych nietrzeźwych kierowców, może nie napawać optymizmem, bo nie pokazuje wyraźnej poprawy. Jednak zestawienie go z liczbą kontroli trzeźwości dowodzi, że liczba nietrzeźwych kierujących zmniejsza się bardzo wyraźnie. Pamiętajmy o nietrzeźwych, którzy wcześniej nie byli zatrzymywani. Jeżeli nawet słupki pierwszego wykresu stałyby na dokładnie tym samym poziomie od lat, to sam wzrost liczby kontroli trzeźwości oznaczałby, że w Polsce coraz mniej kierowców wsiada za kierownicę po alkoholu. Rok 2011, wydający się wyjątkiem od reguły, wcale nim nie jest. Zwróćcie uwagę, jak bardzo wzrosła w tym czasie liczba policyjnych kontroli trzeźwości. Po prostu udało się złapać tych, którzy do tej pory pozostawali bezkarni.

Wnioski

Nie wysokość kary tylko świadomość jej nieuchronności sprawia, że coraz mniej kierowców wsiada za kierownicę po alkoholu. Systematyka i konsekwencja policji działają.

A jak z nietrzeźwymi kierowcami walczą sądy? Kilka dni temu wysłaliśmy prośbę o wgląd do danych publicznych dotyczących wyroków skazujących nietrzeźwych kierujących. Link do analizy znajduje się w powyższej ramce.

Źródło danych: Komenda Główna Policji